De laatste jaren kiezen steeds meer mensen voor het opstellen van een levenstestament. In dit document leg je vast wie jouw belangen mag behartigen wanneer je dit zelf niet meer kunt. Bijvoorbeeld vanwege ziektes zoals dementie, Parkinson of een coma als gevolg van een ongeluk. Met een levenstestament zorg je ervoor dat je onder alle omstandigheden zelf de regie houdt. Een levenstestament is dus iets anders dan een gewoon testament (daarin staat wat er moet gebeuren met je nalatenschap – het geheel van je bezittingen en schulden – na overlijden).
Zelf de regie houden
Als je niet meer in staat bent om je eigen belangen te behartigen, biedt het hebben van een levenstestament dus uitkomst. Immers, is het niet fijner om zelf de regie te blijven houden? Ook op het moment dat je zelf niet meer in staat bent om je belangen te behartigen? Aan de door jouw aangewezen vertrouwenspersoon kan je (financiële) kaders meegeven met betrekking tot datgene wat je wel of juist niet wilt.
Het ‘behartigen van belangen’ is een breed begrip. Je kunt hierbij denken aan het maken van financiële, maar ook medische keuzes. Je kunt naar wens een of meerdere personen aanwijzen als vertrouwenspersoon of gevolmachtigde (dit is iemand die bevoegd is om namens jou bepaalde (rechts)handelingen uit te voeren). Ook kun je in het levenstestament een toezichthouder opnemen die een oogje in het zeil houdt hoe de gevolmachtigde jouw belangen behartigt.
Wils(on)bekaamheid
Een levenstestament wordt vaak geassocieerd met wilsonbekwaamheid. In het algemeen kan worden gesteld dat je wilsonbekwaam bent als je niet meer het vermogen hebt om zelfstandig op verantwoorde wijze beslissingen te nemen. Dit betekent niet dat wilsonbekwaamheid onomkeerbaar is. In de praktijk zijn er genoeg mensen die tijdelijk wilsonbekwaam zijn of waarbij het proces dat iemand wilsonbekwaam wordt langzaam verloopt. Dit laatste is bijvoorbeeld het geval bij dementie.
Een levenstestament bestaat uit meerdere onderdelen, denk hierbij aan:
- Een volmacht, hierin wordt bijvoorbeeld vastgelegd hoe het vermogen moet worden belegd, of en door wie de onderneming wordt voortgezet, of de woning mag worden verkocht of mag worden geschonken, en de benoeming van een bewindvoerder (een aangewezen persoon voor het regelen van de geldzaken).
- Vastlegging van wensen ten aanzien van (medische) verzorging
- Praktische zaken zoals wensen voor de (tijdelijke) opvang van kinderen, de verzorging van huisdieren en zaken kort na overlijden.
- Een overzicht van relevante stukken die nodig zijn, zoals een vermogensoverzicht, wachtwoorden, verzekeringspolissen etc.
Regel je levenstestament op tijd!
Hoe stel je eigenlijk een levenstestament op? En is het ook verstandig om dit te regelen als je nog wat jonger en/of ondernemer bent? Wat kunnen de gevolgen zijn als je geen levenstestament afsluit? Onderstaand vind je antwoorden op deze vragen.
Ook voor jongeren en/of ondernemers
Niet alleen ouderen, maar ook jongeren kunnen baat hebben bij een levenstestament. Immers de kans op gebreken wordt weliswaar groter bij het ouder worden, maar ook als jongere kun je behoefte hebben aan vertegenwoordiging als gevolg van een ernstig ongeluk, dan wel een ziekte.
Ben je ondernemer dan is het hebben van een levenstestament extra van belang. Want wie behartigt jouw zakelijke belangen als je dit zelf niet meer kunt? Dit geldt overigens ook voor directeur-grootaandeelhouders. In deze functie heb je namelijk verschillende petten op en is het afgeven van een algehele volmacht als privépersoon vaak niet voldoende. Je bent immers ook nog directeur en aandeelhouder en daarvoor geldt de volmacht gegeven in privé vaak niet. Het kunnen doen van betalingen vanaf zakelijke bankrekeningen is zodoende niet vanzelfsprekend en moet specifiek geregeld worden. Naast het levenstestament en het testament moeten daarom ook de statuten van rechtspersonen of andere ondernemingsregelingen goed op elkaar worden afgestemd. Een gecertificeerd financieel planner is bij uitstek de persoon om jou hierbij te helpen.
Gevolgen van geen levenstestament
Het niet bezitten van een levenstestament kan vervelende gevolgen hebben. Stel, jij en je partner zijn in gemeenschap van goederen gehuwd en je partner is door ziekte handelingsonbekwaam geworden. Je besluit om te verhuizen naar een andere woning en de huidige gezamenlijke woning te verkopen. Het meetekenen van je handelingsonbekwame partner is in dit geval niet rechtsgeldig. Dit betekent dat je een onderbewindstellingsprocedure moeten starten. Dit laatste had voorkomen kunnen worden als je partner een levenstestament zou hebben.
Stel je partner is ondernemer en hij wordt door ziekte handelingsonbekwaam. Hierdoor zal hij niet meer in staat zijn om zijn bedrijf te leiden. Als dan onduidelijk is wie gerechtigd is de leiding over te nemen, kan de continuïteit in gevaar komen. Management dat niet op één lijn zit, kan tot gevolg hebben dat klanten weglopen en de omzet terugloopt. Op deze manier kan een gezonde onderneming in zwaar weer terechtkomen.
Zelf of via notaris?
Je kunt zelf een levenstestament opstellen. Dat heet een onderhandse akte. Je loopt dan wel het risico dat de bank dit niet erkent en de door jou aangewezen vertrouwenspersoon je zaken niet kan waarnemen. Het is daarom aan te raden om een levenstestament te laten opstellen door een notaris. Naast de bewijskracht van een notarieel document biedt een notariële akte nog meer voordelen, zoals de check of een persoon op dat moment wilsbekwaam is, de identiteitscheck en registratie.
Het levenstestament is in vergelijking met veel andere landen in de wereld in ons land nog vrij onbekend. Het kan veel rust geven om dit soort zaken voor jezelf en je omgeving goed geregeld te hebben. Ducente Vermogensregie kan je helpen om alles goed vast te leggen.
